Corona-virus in Noord Italië: nuancering en nuttige overwegingen en websites voor je vakantie

3 maart 2020

Normaliter krijg ik ietwat jaloerse reacties als ik vertel op reportage te gaan naar Italie. Dit keer ontbreekt het eraan. “Zou je wel naar gaan? Is het niet gevaarlijk? Kun je niet beter thuisblijven?”
Ik ga namelijk naar Trentino-Alto Adige, een gebied met code geel…

Noord Italië communiceert lekker makkelijk

In de media wordt bij besmettingen steevast verwezen naar Noord-Italië. Dat is lekker gemakkelijk voor de media. Maar Noord Italië is groot! Het zijn maar liefst 8 regioni en een gebied dat vier keer zo groot is als Nederland.

In het noordwesten van Italië zijn dat Valle d'Aosta, Piemonte, Liguria, Lombardia; samen goed voor een oppervlakte van 57.928 km2; dus bijna twee keer zo groot als Nederland.

In het noordoosten van Italië zijn dat Veneto, Emilia Romagna, Trentino-Alto Adige en Friuli-Venezia Giulia; samen goed voor 62.328 km2; twee keer zo groot als Nederland.

Kijk je naar de Italiaanse overzichtskaart met besmettingen, zie dat nuancering in de media op zijn plek is.

Uit de kaart blijkt dat de regione Lombardia het hardst is getroffen; het heeft de meeste contagi, besmettingen. Dit gewest is 23.863,65 km2 groot en heeft 10.060.574 inwoners. Een gebied zo groot als de provincies Groningen, Friesland, Drenthe, Overijssel, Flevoland, Gelderland en Utrecht samen.

Los van bovenstaande, is het sowieso zinvol de cijfers van het Corona-virus in Italië in het juiste perspectief te bekijken.

Veiligheidsrisico’s in Italië

Trentino-Alto Adige

Volgens de reisapp van Buitenlandse Zaken is de regione Trentino-Alto Adige waar ik naartoe ga geel, oftewel ‘let op, veiligheidsrisico’s’. Dat betekent dat er een of meer besmettingen zijn geconstateerd. Op het moment van schrijven is dat er, zegge en schrijven: 1.
Reden genoeg voor Buitenlandse Zaken om heel Trentino-Alto Adige (een gebied van 13.605,50 km2 groot) als risicovol te bestempelen. Ter illustratie: dit gewest is zo groot als Limburg, Noord-Brabant, Zeeland, Zuid-Holland en Noord-Holland samen!

Noord-Brabant

In Noord-Brabant (5.082.06 km2), waar ik woon, zijn meer besmettingen dan in Trentino-Alto Adige. Het aantal inwoners per oppervlakte is 518 in Brabant versus 79 in Trentino-Alto Adige.
Maar Noord-Brabant, notabene dichtbevolkter dan Trentino, heeft geen kleurcode. Waarom niet?

Buitenlandse Zaken

Buitenlandse Zaken antwoordt voor de hand liggend: “Wij gaan alleen over het buitenland.”
De Nederlandse staat gaat echter over al haar onderdanen, in binnen- en buitenland. Dus dan maar bellen met het het RIVM, het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. De persvoorlichters zijn razend druk. We wachten nog steeds op antwoord waarom er wel kleurcodes worden gehanteerd voor het buitenland, maar niet in Nederland. En waarom het per regione wordt gedaan en of er niet een andere manier is.

De reisapp van Buitenlandse Zaken is, in mijn beleving, te globaal, te beperkend, dus ga ik verder op zoek. Het levert een aantal interessante, nuttige bronnen op waar ik meer aan heb om een overwogen beslissing te nemen.

Waar zijn precies de Corona-besmettingen in Italië?

Op een gedetailleerde kaart met besmettingen van het coronavirus in Italie uitgegeven door de Italiaanse overheid kun je nazien in welke plaats precies de besmetting is. Je kunt tot in detail inzoomen. Vervolgens kun je simpelweg op Google Maps de afstand berekenen tot je eigen verblijfplaats.

In de regione Trentino-Alto Adige waar ik naartoe op reis ga, is er op het moment van schrijven maar 1 besmetting.* Die ligt op 45 km van de plek waar ik heen ga. In Nederland daarentegen woon ik dichterbij een besmetting: de afstand tussen mijn woonplaats ’s-Hertogenbosch en Loon op Zand is 29 km. Oss is nog dichterbij: 21 km. Vanuit de reisapp doorredenerend, woon ik dus in een ‘code geel gebied’. Maar voor het binnenland gaat dat dus niet op...

* Deze besmetting is in Alto Adige (Zuid-Tirol); in het Italiaanstalige Trentino blijkt twee dagen later een 83-jarige dame ziekteverschijnselen te vertonen en besmet te zijn. Drie anziani, ouderen, die met haar in contact zijn geweest, zijn vervolgens positief getest. Het viertal wordt gemonitord; de in Trento wonende dame maakt het goed, aldus de persconferentie van 3 maart.

Het Corona-virus in Italië in cijfers en percentages

Een van de uitingen van het Italiaans Ministerie van Buitenlandse Zaken zet het Corona-virus in Italië in perspectief. Het kaartje is op het moment van schrijven een paar dagen oud (26 februari 2020), maar nog steeds actueel.

Italië is 301.000 km2 groot. De gebieden die in quarantaine zijn geplaatst zijn:
- 0,5% van de regione Dit is 0,04% van het territorio italiano
- 0,2% van de regione Dit is 0,01% van Italië
Op 2 maart 2020 is 0,05% van Italië is is quarantaine; gerelateerd tot het aantal inwoners in quarantaine is dat 0,089% van alle Italianen
Italië kent 7904 comuni, gemeentes. Je kunt gewoon over straat in alle gemeentes m.u.v. de volgende
- In Lombardia: Codogno, Castiglione d’Adda, Casalpusterlengo, Fombio, Maleo, Somaglia, Bertonico, Terranova dei Passerini, Castelgerundo, San Floriano
- In Veneto: Vò Euganeo

Al met al zijn 0,1% van de Italiaanse gemeentes zijn in isolamento, quarantaine, geplaatst om verdere uitbraak te temperen.

Wel of niet op vakantie naar Italië?

Ondanks de uitgebreide informatie van de overheid, lijkt het kwaad al geschied: lege vliegtuigen, hotels die leegstaan. En bezorgde mensen om me heen “Je gaat naar een besmet gebied, je mag dan de eerste twee weken niet naar je moeder.” “Zou je wel gaan, een week erna ga je met ons op reis? Dan kun je niet mee.” De uitingen van bezorgdheid zijn gebaseerd op de media: Noord-Italië, daar moet je niet heen. Maar ik kom toch echt tot een andere conclusie.

Leeg vliegtuig uit angst voor Corona © Sytske Maaijen

Als je besluit toch naar Italië te gaan

De website van het RIVM over het Corona-virus is duidelijk over wat je moet doen als je toch besluit op reis te gaan:

“Moeten mensen die terugkeren uit gebieden waar het Corona-virus is tijdelijk van hun werk worden geweerd?"

"Nee, dit is niet nodig. Als zij geen gezondheidsklachten hebben, kunnen zij gewoon naar hun werk. Dit geldt ook voor kinderen op scholen en kindercentra. Als iemand in de eerste twee weken na terugkeer uit een risicogebied echter gezondheidsklachten krijgt (koorts in combinatie met luchtwegklachten zoals hoesten) moet hij/zij thuisblijven en telefonisch contact opnemen met de huisarts."

Reisadvies Buitenlandse Zaken

Elk land heeft zijn eigen aanpak; het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken werkt met kleuren om aan te geven als er veiligheidsrisico’s zijn in het buitenland.

Groen: Geen bijzondere veiligheidsrisico’s zijn
Geel: Let op, veiligheidsrisico’s
Oranje: Alleen noodzakelijke reizen
Rood: Niet reizen

Als er in een Italiaanse gemeente een besmetting is, wordt in de app gelijk de gehele regione gemarkeerd als “Let op, veiligheidsrisico’s”… Mijn persoonlijke advies: neem de moeite om je goed te verdiepen en bekijk daarom ook de gedetailleerde kaart met besmettingen van het Corona-virus in Italie.