De hoofdstad van de regione is Bologna, een stad met drie bijnamen. De eerste: La Grassa: 'de vette'. Deze naam dankt de stad aan haar gastronomische faam; hier eet je de allerbeste, goedgevulde pasta's van heel Italië. De vulling bestaat vooral uit ingrediënten als room, boter en spek. Een van Bologna's beroemdste zonen (naast Umberto Eco en EU-voorzitter Prodi), Alberto Tomba, dankt zijn successen en postuur aan de pasta al ragù della mamma.
De tweede bijnaam van de stad is La Dotta: 'de geleerde'. Deze bijnaam refereert aan de vestiging van de oudste universiteit van Europa. Al in de 13e eeuw werd hier Recht gedoceerd en later ook de toen omstreden richting 'anatomie van het menselijk lichaam'. Ook vrouwen gaven hier les.
De derde bijnaam is La Rossa, ‘de rode’. Als je de stad van boven bekijkt, zie je allemaal rode dakpannen. Maar de naam verwijst ook naar het linkse karakter van de universiteit, en naar het communistisch bolwerk dat Bologna kenmerkt.
Deze heerlijk relaxte stad bestaat uit lange, met arcades omzoomde straten (35 km.), en in baksteen opgetrokken palazzi. De overblijfselen van de stadsmuren en de twee merkwaardige, gevaarlijk scheefstaande torens geven de stad haar karakteristieke uiterlijk.
Bezienswaardigheden in Bologna
De stad is een en al geschiedenis en er is dan ook veel te zien. Hieronder volgt een selectie van interessante bezienswaardigheden. Het centrum wordt gevormd door twee aaneengrenzende pleinen. De Piazza Maggiore en de Piazza del Nettuno met de beroemde fontein van Neptunus. In een ondergrondse passage zijn de overblijfselen te zien van de Romeinse weg van Milano naar Rimini. Vanaf het plein kijk je naar de twee torens, de symbolen van de stad. De Torre degli Asinelli (kan worden beklommen) en de Torre Garisenda. Deze twee bakstenen torens maakten deel uit van de oude verdedigingswerken van de stad.
San Petronio
Op het plein bevindt zich de basiliek van Santo Petronio. Deze kerk is door zijn enorme afmetingen al indrukwekkend. Zo enorm dat hij nooit is afgebouwd, alleen de grondmuur van de voorgevel is met marmer bekleed. Binnen een knap staaltje gotiek, spitsbooggewelven en ontelbare rijkversierde kapelletjes. Let op de meridiaan, aangebracht op de grond. Op het middaguur valt er door een opening in het gewelf een lichtstraal op. Mooie met mozaïek versierde stoelen in het koor.
San Domenico en Santo Stefano
In de San Domenicokerk moet je echt even gaan kijken in de laatste kapel aan de rechterkant. De graftombe van de heilige Dominicus is echt geweldig. De bouw startte in 1267 en men heeft er 300 jaar over gedaan. Kunstenaars zoals Nicola Pisano en Michelangelo hebben gewerkt aan de bas-reliëfs die het leven van de heilige uitbeelden.
Santo Stefano is een groep van vier - vroeger zelfs zeven - kerken in Romaanse stijl die allemaal met elkaar verbonden zijn. Gedeeltelijk gebouwd op resten van een Romeinse tempel. Er hangt een bijzondere, rustige, vredige sfeer in dit enorme bakstenen complex.
Flaneren
De oudste huizen van Bologna herken je aan een hele hoge eerste verdieping op grote pilaren en een houten draagconstructie. Hierbovenop werden nog meer woningen gebouwd. In de middeleeuwen probeerde men al iets te doen aan de woningnood binnen de stadsmuren. Uiteindelijk waren deze constructies de oorsprong van de arcades die je hier overal aantreft.
Het is slechts een greep van wat er allemaal te zien is. En elke kerk heeft natuurlijk ook weer zijn museum. Bologna is echter bij uitstek een stad om heerlijk te flaneren onder de mooie arcades of om op een terras te zitten en de stad aan je voorbij te laten trekken. Er is een keur aan uitgaansmogelijkheden. In de zomer is de stad echter uitgestorven en zijn ook veel winkels en restaurants gesloten. Bologna leeft in het ritme van de universiteit.