De mooiste dorpjes van Lazio [Latium]

Boville Ernica

In de elfde eeuw werd in Boville Ernica een indrukwekkende stadsmuur gebouwd die de stad zou moeten beschermen tegen aggressori, aanvallers. Helaas kon de muur niet alle aanvallers op afstand houden, met als gevolg dat de stad regelmatig werd geplunderd, zoals in 1170 door de gevreesde Barbarossa, Roodbaard.

Boville Ernica heeft een prachtig, autovrij, historisch centrum, boordevol prachtige kerken, mooie gebouwen, smalle steegjes en hoge torens. Wat je zeker niet mag missen is het Palazzo Filonardi, een paleis met prachtige poorten, boogvormige vensters, sierlijke bestrating en majestueuze monumentale trappen. In de abdij di San Pietro Ispano vind je een groot aantal goed bewaarde kunstschatten. De chiesa di Santo Stefano heeft een rijke collectie schilderingen uit de achttiende eeuw van de scuola Bolognese, de Bolognese school. Ook het Palazzo Simoncelli, dat vandaag de dag dienst doet als stadhuis, is zeker een bezoekje waard.

Als je het oude centrum via la Porta Santa Maria verlaat, kun je langs de oude stadsmuur via Piazza dell’antico lavatoio, het plein van de antieke wastobbe, naar Porta San Francesco lopen. Hiervandaan kun je een wandeling maken rondom de stadmuren terwijl je geniet van het prachtige uitzicht over de heuvels.

Civita di Bagnoregio

Civita di Bagnoregio is alleen via een lange brug te bereiken. De stad is gebouwd boven op een tufsteenrots De bijnaam 'La città che muore' heeft het stadje te danken aan de verzakkingen van het tufsteen: als het gevolg van  erosione, erosie verbrokkelt het stadje langzaam maar onverbiddelijk af. Er wonen tegenwoordig dan ook nog maar enkele families. Civita en Bagnoregio waren vroeger aan elkaar verbonden, maar zijn door de erosie, die is verergerd door een paar aardbevingen, van elkaar gescheiden.

Hoewel er al vele prachtige monumenten zijn verdwenen valt er nog steeds genoeg te zien en is een bezoek aan dit bijzondere, unieke dorp, waar de tijd stil gestaan lijkt te hebben, de stevige wandeling om er te komen meer dan waard.

Op de Porta Santa Maria tronen twee leeuwen met mensenhoofden tussen hun klauwen houden, wat als symbool dient voor de tirannen die hier eens overheersten. Op het plein kun je de chiesa di San Donato bewonderen, waar je mooie fresco’s en een prachtig houten kruis vindt uit de vijfde eeuw van de school van Donatello. In Bagnoregio mag je een bezoek aan Porta Albana, een poort in renaissancestijl en la Cattedrale di S. Nicola zeker niet overslaan. Ook de Romaans-Gotische chiesa dell’Annunziata, met haar mooie klokkentoren is zeker de moeite waard.

Collalto Sabino

Collalto Sabino is ontstaan als rifugio, schuilplaats, voor de bewoners uit de omgeving die hier onderdak vonden als de Saracenen op rooftocht waren. Op het hoogste punt van de heuvel is een uitkijktoren gebouwd, die nu geldt als het belangrijkste deel van het indrukwekkende kasteel dat er later omheen is gebouwd. Vanaf de uitkijktoren, heb je een prachtig uitzicht. Overdag is het al een plaatje, maar ‘s avonds, als de lichten in de 34 omliggende dorpen aangaan, is het zelfs betoverend mooi.

Als je in het centrum door de smalle steegjes langs de stenen poorten van de woningen wandelt, die worden beschermd door een oude stadsmuur, krijg je het gevoel dat de tijd stil is blijven staan. Op het plein vind je een prachtige achthoekige fontana, fontein. Het recent gerestaureerde zeventiende-eeuwse Palazzo Latini is erg mooi om te zien, net als la Chiesa parrocchiale di San Luca uit de zestiende eeuw, waar je een prachtige oude fresco kunt bewonderen.

Als je de toeristische route volgt kun je naar Monte San Giovanni klimmen. Hier vind je de overblijfselen van een oude abdij die gebouwd werd op de resten van een Romeinse tempel.

Sperlonga

Sperlonga, een pittoresk stadje, maar ook een populaire badplaats, is gebouwd op een rotsachtige kaap. Het dankt zijn naam aan de indrukwekkende grotten die je er in de omgeving vindt. De bekendste is wellicht de Grotta di Tiberio, die in 1957 werd gevonden; de grot bleek een museum te bevatten dat vermoedelijk bij de villa van keizer Tiberius hoorde. In de grot werden prachtige sculpturen ontdekt, die na restauratie zijn tentoongesteld in het lokale museum.

Dankzij de smalle steegjes, de antieke torens en het panoramische uitzicht over zee is Sperlonga een heerlijk stadje om doorheen te wandelen. Je vindt hier twee mooie, oude kerken, la chiesa di S. Maria di Spelonca, uit de 12e eeuw en la chiesa di S. Rocco, uit de 16e eeuw. Het oudste en belangrijkste gebouw is het Palazzo Sabella, de voormalige verblijfplaats van tegenpaus Clemente VII.

Torre Alfina

Torre Alfina is een middeleeuws dorpje, dat is gebouwd rondom een imposante burcht. Van de poorten van de tweede verdedigingsmuur, die na uitbreiding van het dorp is gebouwd, is alleen la Porta Vecchia bewaard gebleven.

Dankzij de strategische ligging van het dorp heeft de luitenant van de legendarische Garibaldi hier in 1867 zijn hoofdkwartier ingericht. Ook de Duitsers hadden tijdens de tweede wereldoorlog hun hoofdkwartier in Torre Alfina. Helaas hebben ze de stad geplunderd en daarna vervallen achtergelaten.

De 10e-eeuwse Cripta del Santo Sepolcro is één van de belangrijkste Romaanse grafkelders. Je vindt hier een kapelletje met een afbeelding van il Santo Sepolcro di Gerusalemme, het Heilige Graf van Jeruzalem, waar stenen worden bewaard die in het bloed van Christus zouden zijn gedompeld tijdens de passie.

In de jaren ’60 zijn de inwoners van Torre Alfina begonnen met het maken van gelato, ijs, van een zeer goede kwaliteit. Dat heeft ertoe geleid dat het vandaag de dag een begrip is geworden om hier een ijsje te komen eten. Torre Alfina is ook bekend vanwege het jaarlijkse bluesfestival, dat eind juli wordt gehouden. Ook gedurende het jaar zijn er veel bluesconcerten.

Castel di Tora

Geniet bij Castel di Tora van i panorami più belli del Lazio, de mooiste vergezichten van Lazio, en neem de heerlijke geur van ginestre, brem, en timo, tijm, in je op. Castel di Tora ligt aan de rive, oevers, van het lago artificiale, stuwmeer, del Turano, aan de voet van het dicht beboste Monte Navegna (1506 m). Vanaf de top van deze berg kun je op heldere dagen zelfs ad occhio nudo, met het blote oog, de koepel van de Sint Pieter in Rome zien!

De borgo werd eeuwenlang ’Castelvecchio’ genoemd, en werd pas na de Italiaanse eenwording in 1864 tot Castel di Tora omgedoopt. Leuk om te bezoeken zijn il Palazzo del Drago en il borgo di Antuni, op het penisola, schiereiland, van het stuwmeer. Dit schiereiland zit door middel van een istmo, landlengte, aan het ‘terraferma’, vaste land.

Castel di Tora is een prachtige Middeleeuwse borgo waar ook nog resten uit de Romeinse tijd te zien zijn. Wandel door het dorp en bekijk de portali antichi, oude poorten, le caratteristiche viuzze con archi, de karakteristieke weggetjes met bogen, le scalinate, brede trappen, passaggi, doorgangetjes, grotten en kelders. Beleef ook het dagelijkse leven van de dorpsbewoners; koop iets lekkers bij de lokale bakker, loop langs de huizen waar i panni stesi, schone was buiten hangt, luister naar de comari, de kletstantes, van het dorp en geniet van una piazzetta-belvedere, uitzichtterras.

Wie zijn bezoek wil afsluiten met een spirituele ervaring gaat naar il convento, het klooster, van Santa Anatoli, ooit in een ver verleden de zomerresidentie van de Paus.